Also your wound, Rosa

A conversation with Pelin Uran

Huo Rf

10 min. read / scroll down for text in Turkish

To begin with, how are you, what are you doing nowadays?

Thank you. I spent the last few months working intensively towards the exhibition that is to open in the upcoming days. I can say that I didn’t have the time to engage with anything else.

Within the exhibition, you’re approaching the concept of vulnerability from a broader perspective. I wanted to ask you what made you highlight this notion; how does it relate to you and the exhibition at large?

I took a long break from curating and my first show after this hiatus was ‘we do not know this to be so’ at Galeri Nev Istanbul in 2018. This exhibition focused on the theme of death, and I knew that the exhibitions I would curate after that would tackle my own issues in life. Because back then I had started to scrutinize the notions that had wounded my mind from philosophical, ethical, and political perspectives, and I was already interested in artists who reflect on these subjects in their works. we do not know this to be so was a thought exercise, investigating why death is still the hardest thing to conceive, ponder and remember despite its transformative potential. It departed from a perspective that considers death as a catalyst for life, instead of deeming it as negative and dismissing it. A similar curiosity propelled me to do the research for ‘Also your wound, Rosa’. Because it’s really hard to come to terms with vulnerability, let alone invite it into our lives. Furthermore, our shields against vulnerability are multi-layered, stiff, and hard to penetrate. Thus, one of the main questions the exhibition puts forward is: how to redefine vulnerability in a way that allows the individual to recognize their own vulnerability or the vulnerabilities they bring about in other people? In the end, how one reacts to vulnerability depends on their understanding of it. I hope the exhibition allows the viewers to encounter situations where the shield of invulnerability cracks and/or fractures, even if only occasionally.

On the other hand, the pandemic we have been living through in the past few years made all of us reevaluate this notion from a completely different perspective, and it prompted me to organize this exhibition by intensifying the urgency.

Your exhibition features artists working across different disciplines. How did you bring these artists together? I’m curious about your experience while preparing the selection. Did you pick the artists through their existing works, or were you primarily pursuing works that deal with the notion of vulnerability?

I can say that I took both routes. For instance, I’ve wanted to work with Amal Kenawy for a long time, whereas I got introduced to Gamze Hakverdi’s work by reading her book Vulnus while preparing the conceptual framework of the exhibition. The rest of the artists in the exhibition had already made works dealing with vulnerability. Almost all the artists in the exhibition have multi- faceted practices. For example, Alev Ersan is also a poet and translator. Gordon Hall and Johanna Hedva are writers, and their writings particularly fostered my thinking. The texts that I drew on the most for this exhibition were those by the artists. Gregory Whitehead and Özgür Demirci’s piercing texts…

You chose Kurtuluş Greek Primary School as the exhibition venue. The space itself also has an outstanding presence with its particular history and function; how does it relate to the exhibition’s concept?

While I was looking for spaces for ‘Also Your Wound, Rosa’, I thought the most fitting space would be a school because the exhibition primarily features video installations. I actually chose the Kurtuluş Greek Primary School for architectural reasons. While considering spaces, I had to prioritize the physical conditions of the buildings for safety purposes. This even led me to give up on a venue I was very keen on using.

Kurtuluş Greek Primary School building only functioned as a school from its foundation in 1887 until it closed its doors in 2003. It was the right venue for me considering its location, and since it was already restored and previously hosted other exhibitions. These were the facts behind my decision-making.

On the other hand, I’m certain that the fact that the exhibition is taking place at Kurtuluş Greek Primary School will enable new readings of the works.

Are we going to see new commissions that respond to the concept and space of the exhibition, or does the exhibition bring together existing works you were familiar with?

The exhibition comprises both site-specific installations and existing works of artists. Works by Alev Ersan, Gordon Hall, and Adelita Husni-Bey are site-specific installations. The exhibition also features a sound installation by Gregory Whitehead from 1987. In other words, it includes artists from different disciplines and generations. The viewers can also read the text Gamze Hakverdi wrote for the exhibition publication, ‘The Sound of Fragility’. Özgür Demirci’s video installation ‘The Things I Want to Tell You’ was initially shown at SAHA Studio’s Open Days. Aside from that, it hasn’t been exhibited in Istanbul until now. I think the more we exhibit this work, the better. Whether site-specific or not, most of the works in the show are exhibited in Turkey for the first time. This is also the case for all the works by foreign artists.

You’ve been actively sharing your past projects and content about your upcoming exhibition Also Your Wound, Rosa through your social media account. What do you think about art’s relationship to social media in our day?

Considering my hiatus and general distance from social media, I didn’t have a website or Instagram account prior to preparing this exhibition. But I was convinced by the advice of several people whose opinions I respect, that if you’re not present on these platforms, you’re almost invisible. With this in mind, I worked with Şaylan Uran who was a faculty member at Istanbul Bilgi University’s Communications Department for many years; and we created an Instagram account that fits my identity and practice. She manages this account, which provides information and highlights collaborations. It was also important for us that the account was in synch with the website we were building. We designed the website with my architect friend Nihat Kalfazede. I remember that years ago I only opened a Facebook account for my exhibition ‘Dai Tempo al Tempo’ at Fondazione Sandretto. I guess I only adapt to the new world order as I organize exhibitions.

Your exhibition will be running parallel to the 17 th Istanbul Biennial. September is a beautiful month, marking the end of summer and the start of a new season; in the upcoming weeks, many arts and cultural institutions will host exhibitions and events. Do you think the timing creates an advantage for your exhibition, in terms of viewership?

September and even October are undoubtedly months of abundant cultural events where people can conjure up the excitement of the past years. I hope that this will provide an advantage for my exhibition and that it can reach wide audiences as I wish. Because even though the conceptual framework of the exhibition is built upon a theoretical ground, it comprises works that can speak to each viewer’s personal life and emotions. On the other hand, each exhibition bears the risk of being overlooked in this myriad of events.

Speaking of the Istanbul Biennial, would you like to share your thoughts on the upcoming edition? What do you expect from this edition?

I’m looking forward to visiting all the venues spread across the Anatolian and European sides of the city as soon as the exhibition opens on September 16th.

My last question is about the two-fold nature of the exhibition. It sounds like you’re building another layer on top of the exhibition with the book that features artists’writings. How are you framing the book differently than the exhibition?

I’m so glad to hear that you perceived/thought of it this way. Because while conceiving the book with my friend Yasmeen Siddiqui from Bard College, we prioritized its permanence. We really value this book and didn’t want it to be a mere representation of the exhibition. We intended for it to stand on its own, thus we made use of the text pieces by exhibition artists that are independent of their works in the exhibition. We brought together their existing writings on vulnerability with pieces specifically commissioned for this publication. It was very important for us for the book to be an independent project. We were proud to have the chance to work with Ali Cindoruk as the book designer, Elif Ersavcı as the translator, and Ofset Matbaa as the printing press.

Senin de yaran, Rosa

Pelin Uran ile sohbet

Huo Rf

10 dakika okuma süresinde

Öncelikle merhaba, nasılsınız, son günlerde neler yapıyorsunuz?

Teşekkür ederim. Son aylar çok yoğun bir şekilde önümüzdeki günlerdeki serginin hazırlığıyla geçti. Onun dışında herhangi bir şeye vakit ayıracak zamanım kalmadı diyebilirim.

Yaralanmayı geniş bir ölçekte ele aldığınız bir sergi kurguluyorsunuz, bu kavramı öne çıkarıp işlemenizin sebebini sormak istiyorum, sizinle ve genel olarak sergiyle nasıl ilişkileniyor?

Küratörlüğe verdiğim uzunca bir aranın ardından 2018’de Galeri Nev İstanbul’da düzenlediğim ‘böyle olacağını bilmediğimiz de bir o kadar kesin’ başlıklı ölüm temalı sergi ve sonrasında düzenleyeceğim sergilerin, kendi hayatımda dert edindiğim temalar hakkında olacağını biliyordum. Zihnimde yara açmış kavramları felsefi, etik ve politik açılardan irdelemeye, bu konuda eser üreten sanatçıların işlerine ilgi duymaya başlamıştım çünkü.  ‘böyle olacağını bilmediğimiz de bir o kadar kesin’ sergisinde odaklandığım, ölüm kavramının dönüştürücü potansiyeline rağmen neden ölümün algılanması, düşünülmesi, akılda tutulması en güç şey olduğu üzerine bir düşünme pratiğiydi. Ölümü olumsuz, üzerinde düşünülmesi gereksiz bir kavram olarak görmek yerine yaşamın katalizörü olarak gören bir bakış açısından yola çıkmıştı. ‘Senin de yaran, Rosa’ sergisinde de benzer bir merak beni araştırmaya sürükledi. Çünkü yaralanabilirliği hayatlarımıza buyur etmek bir kenara, kabul etmek bile zor. Dahası, yaralanabilirlik karşısında kuşanılan zırhlar çok katmanlı, sert, nüfuz etmesi güç. Bu sebeple serginin ana sorulardan birisi; yaralanabilirliği nasıl baştan tanımlanmalı ki kişi kendi yaralanabilirliğini veya başka insanlarda sebep olduğu yaralanabilirliği tanısın? Ne de olsa, kişinin yaralanabilirliğe verdiği tepki yaralanabilirlikten ne anladığına bağlı. Serginin yaratmasini arzu ettiğim en önemli etki yaralanamazlık zırhının yalnızca ara sıra bile olsa çatladığı ve/veya kırıldığı durumlarla karşılaştırması seyirciyi.

Bir taraftan da son yıllarda yaşanan pandemi de bambaşka bir açıdan bu kavrama bakışımızı yeniden gözden geçirmemize sebep oldu ve benim için bu sergiyi düzenlemenin aciliyetini arttırdığını söyleyebiliriz.

Serginizde yer alan sanatçılar farklı disiplinlerde çalışan ve üreten kişiler. Bu isimleri nasıl bir araya getirdiniz, seçkideki deneyiminizi merak ediyorum. Bu isimlere işleri üzerinden mi karar verdiniz yoksa üzerinde çalıştığınız kavram mı böyle yönlendirdi?

Her iki yöntemi de kullandım diyebilirim. Sanatçılardan Amal Kenawy ile uzun süredir çalışmak istiyordum mesela. Veya Gamze Hakverdi ile serginin kavramsal çerçevesi için hazırlık yaptığım aşamada Vulnus başlıklı kitabını okuyarak tanıştım. Sergide yer alan diğer sanatçıların hepsi yaralanabilirlik üzerine işler üretmişlerdi. Sergi sanatçılarının neredeyse hepsi çok yönlü. Mesela Alev Ersan aynı zamanda hem şair hem çevirmen. Gordon Hall ve Johanna Hedva yazarlar ve onların yazıları beni çok besledi. Bu sergi için en yararlandığım okumalar yine sanatçıların elinden çıkanlar oldu. Gregory Whitehead ve Özgür Demirci’nin insanın içine işleyen metinleri…

Sergi mekânı olarak Kurtuluş Rum İlköğretim Okulu’nu seçmişsiniz. Kendine has tarihi ve işleviyle öne çıkan bir mekân, üzerinde çalıştığınız kavram ile nasıl bir bağ kuruyor?

‘Senin de Yaran, Rosa’ sergisinin mekân araştırması safhasında en doğru mekânın bir okul olacağını düşündüm. Yoğunca video enstalasyon eser olması nedeniyle. Kurtuluş Rum Okulu seçimi ise aslında mimari sebepten kaynaklı. Göz önüne almam gereken en önemli kriter güvenlik sebebiyle binaların fiziki durumuydu. Sırf bu yüzden çok istesem de bir binayı kullanmaktan vazgeçmem gerekti. Kurtuluş Rum Okulu ise eğitimin başladığı 1887 yılından sona erdiği 2003 senesine kadar işlev değiştirmeden okul olma özelliğini korumuş. Hem restorasyondan geçmiş olması hem lokasyonu yüzünden hem de zaten sergilere ev sahipliği yapmış olması nedeniyle bu sergi için en doğru mekân oldu. Seçimimdeki olgusal gerçekler bunlar. Bir taraftan da serginin Kurtuluş Rum Okulu’nda gerçekleşiyor oluşu farklı okumalara da izin verecektir.

Sergide kavram ve mekâna özgü üretilmiş yeni işler mi göreceğiz yoksa sizin önceden bildiğiniz işler mi yan yana geliyor?

Sergide hem mekâna özgü yerleştirmeler hem de sanatçıların yıllar içinde üretmiş olduğu işlerden örnekler bulunuyor. Alev Ersan, Gordon Hall ve Adelita Husni-Bey’in işleri mekâna özgü yerleştirmeler. Bir taraftan da Gregory Whitehead adlı sanatçının 1987 yılına ait bir ses yerleştirmesini kapsıyor sergi. Yani hem farklı disiplinden gelen sanatçılar var hem de farklı yaş gruplarından. Gamze Hakverdi’nin sergi kitabi için kaleme aldığı ‘Kırılganlığın Sesi’ metnini de okuyabilecek gelen seyirciler. Özgür Demirci’nin ‘Sana Anlatmak İstediğim Şeyler’ video enstalasyonu ilk Saha Açık Stüdyo’da sergilenmişti. Onun dışında da İstanbul’da gösterilmedi. Bence bu is ne kadar çok gösterilse o kadar iyi. Sergi sanatçılarının çoğunun işi mekâna özgü olsun olmasın, Türkiye’de ilk defa gösteriliyor, katılan yabancı sanatçıların ise tümünün işleri.

Sosyal medyanızda etkin bir şekilde geçmiş birikimlerinizi ve ‘Senin de yaran, Rosa’ başlığını seçtiğiniz serginize dair paylaşımlar yapıyorsunuz. Sosyal medya ile sanatın arasında bugünkü etkileşimi nasıl yorumluyorsunuz?

Sergi öncesi hem yıllardır verdiğim ara hem de sosyal medyaya uzaklığım sebebiyle, bana ait bir web sitesi ve Instagram hesabı yoktu. Ancak saygı duyduğum pek çok kişinin tavsiyesi ile ikna oldum ki eğer bu mecralarda yok iseniz neredeyse görünmeze eş değersiniz. Bu bilinçle, İstanbul Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde yıllarca hocalık yapmış olan Şaylan Uran ile nasıl yapalım da iyi hissedelim diye planlarken kimliğime uygun bir Instagram hesabı oluşturduk. Kendisi bu hesabın yöneticisi. Bilgiye dayalı, ortaklıkları öne çıkartan bir hesap. Oluşturacağımız web sitesi ile uyumlu olması da önemli idi. Web sitemi de mimar arkadaşım Nihat Kalfazede ile beraber yaptık. Hatırlıyorum da Facebook sayfamı yıllar evvel Fondazione Sandretto için düzenlediğim ‘Dai Tempo al Tempo’ sergisi için başlatmıştım. Ancak sergiler düzenledikçe yeni dünya düzenine uyum sağlayabiliyorum sanırım:)))))

Serginiz 17. İstanbul Bienali paralel etkinliği olacak. Eylül muhteşem bir ay olmasıyla birlikte hem yaz ardından yeni sezona giriş, hem kültür-sanat kurumlarının yoğun bir şekilde etkinliklerini paylaşacakları birkaç hafta şeklinde geçecek. Bu serginizin daha çok izlenmesi için bir avantaj mı?

Kesinlikle insanların geçmiş yılların heyecanını yeniden ortaya çıkarttıkları bollukta kültürel etkinlikler ayı Eylül, hatta Ekim. Umarım benim sergim için de bir avantaj olur ve çok istediğim geniş kitlelere hitap ettiğini izlerim. Çünkü her ne kadar sergi kavramsal çerçevesi teorik bir kasnağa oturuyorsa da her insanın kendi yaşamına ait izler taşıdığı/bulduğu duygulanımlara hitap eden sanatçı işleri var sergide. Tabii bir taraftan da bu bolluk arasında kaybolma potansiyeli de taşıyor açılan sergiler.

Bienal demişken, gerçekleşecek İstanbul Bienali hakkında fikirlerinizi paylaşmak ister misiniz? Nasıl bir bienal bekliyorsunuz?

16 Eylül’de sergi açıldığı gibi Anadolu ve Avrupa yakasına yayılmış olan tüm mekânları ziyaret etmeye can atıyorum.

Son sorum, serginin iki aşamalı olması üzerine. Sergi kavramı ekseninde oluşturduğunuz kitabı aynı zamanda sanatçıların yazı pratikleriyle işlenen üst bir katman olarak koyuyor gibisiniz, kitabı sergiden farklı olarak nasıl kurguluyorsunuz?

Böyle algılamanız/görmeniz sevindirdi çünkü kitap üzerine Bard College’den okul arkadaşım Yasmeen Siddiqui ile kafa yorarken kalıcılık ilkesini ön planda tuttuk. Bu kitabı çok önemsiyoruz editör arkadaşım Yasmeen’le, bu serginin bir reprezantasyonu olsun istemedik, kitabın başlı başına var olabilmesini amaçladık.  Bu yüzden de sergi sanatçılarının işlerinden özerk yazı pratikleri olmasından yararlandık. Yaralanabilirlik üzerine zaman içinde yazdıkları veya bu yayın için derledikleri yazıları bir araya getirdik. Ve bu kitabın sergiden bağımsız olmasını çok önemsedik. Ali Cindoruk’un kitabın tasarımını yapması, Elif Ersavcı’nın çevirileri gerçekleştirmesi,Ofset Matbaa’nın kitabı basıyor olması da bize gurur kaynağı oldu.