What did the high masters tell Hilma af Klint?

Hatice Utkan Özden

8-9 min. read / scroll down for text in Turkish

For Hilma af Klint everything started when a spirit called Amaliel offered her a commission of creating paintings for the future generations, on January 1, 1906. Af Klint accepted the commission without any hesitation, and now, thanks to this commission we have the privilege to see af Klint’s abstract works (the title of the exhibition ‘Paintings for the Future’) at Guggenheim Museum in New York. That day, artist’s long journey in the world turned into a mystic story. This story helps us to understand why these paintings are made for the future. Paintings made her the most prominent abstract artist (af Klint created abstract art before Kandinsky). However, what kept her behind her time  (and also made her a timeless artist) was her dedication to obey her high masters during her search for the truth. 

 “The truth will set you free. But not until it is finished with you.”

David Foster Wallace, Infinite Jest

Lived between 1866 and 1944 Af Klint’s career in art is full of mysteries. It is no doubt she tried to give a message to the next generations via her paintings. However, the fact that as a woman artist she created these abstract paintings before Kandinsky raised all the eyebrows. Her pursuit of truth attracted her to study occultism, spiritualism, Rosicrucianism, mysticism, philosophy, and theosophy. On the other hand, rather than pursuing her own truth, she was after the revelation and evolution of humanity, and she knew the truth could only be found by withdrawing from the modern life she belongs that silences her inner voice. 

Just like af Klint, many mystic, spiritualist or occultist have followed the same methods: silencing the inner voice and initiating the maturation and evolution process. If a person is successful in turning into him/herself, it is possible to discover the truths of life. Those who are successful in doing so, enter the doors of evolution. For example, Transcendental Meditation (I am also a TM practitioner) suggests it is possible to reach the real truth in yourself that also comes with enlightenment.  And in 21st century, it is possible to see af Klint’s paintings and to discover the doors of evolution. Cause in her paintings, she tries to tell how she had perceived the universe, which is full of revolutionary ideas. It is impressive to see how af Klint had seen the world during the beginning of 1900s, cause her paintings depicted matter and spirit, and also the universe and the harmony within. 

Messages in paintings

The methods in mysticism vary in terms of beliefs. While some mystics have chosen the methods of enlightenment by raising awareness, some embraced the methods of occultism, philosophy or theosophy. In this sense, Hilma af Klint differs from all of them, what she did was to gather all of the known methods and to add Rosicrucianism before turning it into paintings. 

Af Klint said about her paintings: ‘‘It was not the case that I was to blindly obey the High Lords of the Mysteries, but I was to imagine that they were always standing by my side (Hilma af Klint: Paintings for the Future, page 12, ). She had proved she was right. It is not certain if she was in a trance-like state while drawing the paintings, however, looking at what she had produced, it is fair to say a high level of awareness accompanied her. 

Before Amaliel commissioned her for this mission, four women and af Klint had established The Five (Dem) in 1896. The women of The Five contacted five spirits as they call them High Masters, and had taken notes while drawing. Finally, on January 1, 1906, af Klint had written: Amaliel offered me a commission, and I immediately replied: yes. This became the great commission, which I carried out in my life (Hilma af Klint: Paintings for the Future, page 12, Bashkoff, Tracey). This was how she had started to produce The Paintings of the Temple. 

The first series af Klint formed with the messages of high masters is called Primordial Chaos completed between 1906 and 1907. The series consists of 26 small-scale paintings mainly in colors of yellow, blue and green. Af Klint explains the beginning of the universe and the chaos through them. In these paintings, she refers to Wolfgang von Goethe’s Theory of Color. She uses yellow to signify male and blue to signify female, and mixing these colors results as the color of green. Later on, she begins Eros Series, and she prefers to use light pink. After Eros Series, her most renowned series, The Ten Largest was formed, which may be the most famous paintings of the artist. In these paintings, af Klint uses her ability to draw different biological forms. Moreover, she uses codes and creates an alphabet that she uses during her encounters with spirits. These ten large paintings divided into four different groups symbolize childhood, youth, manhood, old age. She says: ‘‘It was the meaning of the leaders to give the world a glimpse of the system of four parts in the life of man.’’ (Hilma af Klint: Paintings for the Future, page 23, Bashkoff, Tracey).  These paintings are mainly about the human beings’ connections to cosmos and universe. In 1908 she starts working on Seven Pointed Stars series, consisting of 21 paintings. And then she produces Evolution Series, in which she uses her knowledge of philosophy, religion, and science. In Evolution Series she uses codes, numbers, and letters, which are part of the alphabet she had created to contact the high masters during the séances. Later on, she gathers her spiritual medium experiences in a book called Studies of Life and Soul. 

If seeing is believing

Af Klint’s paintings were ahead of their time and very little was known about them. Through her works, she reveals how matter has a soul and an energy, and forwards a discovery on matter’s smallest particle and the human soul. Even though, now we know and accept these as facts, they were revolutionary ideas during the beginning of the 1900s. This might be the reason why some finds her story a bit ambiguous and regards af Klint as an abstract artist rather than a talented medium or a revolutionary artist. In our culture seeing is believing and the crucial thing about these paintings is that the messages are embedded in them. 

That is why I decided to do my spiritual research and I have contacted a medium I knew long before. He agreed to answer my questions if only I do not reveal his name. When I asked him about af Klint, he tried to reach some answers through his high spirits. However, since she passed away long time ago, the high spirits could not find her. But, what he told me was significant: ‘‘Only information I received about her is that she had angels by her side as she paints.’’ (Just like af Klint said: She did not obey them blindly but felt them by her side).  I asked him if it is possible to become a channel through a painting or if it is possible that high masters try to contact via paintings to deliver messages to the next generations. He told me it is possible with the help of good spirits above. ‘‘If the higher spirits let them, then they can help a human being to paint, and create incredible things, and also give good advice to lead people after her,’’ he told me. 

Changes in the paintings

What is significant in af Klint’s career is that she had always seen herself as a medium. She believed her ability to transfer the energy and to follow the truth through this ability. However, when Theosophist Rudolf Steiner paid a visit to her studio in 1908 he realized a shift in the artists’ works, he appreciated them, but was wary of the mediumistic nature of her practice, thus encouraged her to rely more on the process of introspection (Hilma af Klint: Paintings for the Future, page 24, Bashkoff, Tracey). 

After that studio visit, Af Klint quit painting until 1912, which can also be regarded as the end of the artist’s metaphysical period. When she restarted painting, she produced The Swan, and The Dove series, signifying the opposite sides of Alchemy or grandeur of the spirit in occultism. Later on, she worked on Altarpieces, proving Theosophy’s version of evolutionary theory: Evolution can occur in two directions, elevating from physical to spiritual state and descending from a higher level or being to the material world. (Hilma af Klint: Paintings for the Future, page 25, Bashkoff, Tracey).

According to art historians and critics, what she produced after her metaphysical period is not as significant as she had produced before. It is evident that the criticism she had received about her late works at the time made her less confident. However, her Altarpieces Series is as impressive as The Ten Largest. Her usage of colors and light as a metaphors signals how she had aimed the viewers to realize the realities of a human soul. Altarpieces are less complicated compared to Evolution or Ten Largest or Primordial Chaos; there is a message of ‘reaching the altar (and longing for evolution).’ As she concluded her latest series, she had the desire to find a real temple to show her paintings. She even drew temple sketches in her notebooks. In 1932 she wrote: ‘‘Only after 20 years these paintings can be shown to the public. Though, her first solo exhibition was held years after, in Helsinki in 1988. 

Even though her paintings were never shown in a real spiral temple, after 74 years exhibiting Af Klint’s oeuvre at Guggenheim Museum (build like a temple – with an altar raised above) makes the artist’s wish come true. Now, we are all allowed to discover the truths of universe and cosmos that Hilma af Klint had tried to channel through her work all her life.  

Yüksek Ruhlar Hilma af Klint’e ne anlatmışlardı?

Hatice Utkan Özden

8-9 dakika okuma süresinde

New York Guggenheim Müzesinde ‘Gelecek İçin Resimler’ sergisindeki eserlerin yaratıcısı Hilma af Klint için her şey, 1 Ocak 1906 yılında başladı. Af Klint, bu tarihte Amaliel adında ruhsal bir varlığın onu ziyaret ederek büyük bir göreve hazırlanması gerektiğini açıklamıştı. Böylece, o gün başlayan yolculuk günümüze ulaşan mistik bir hikayeye dönüştü. Af Klint’in öyküsü 1906 -32 yılları arasında çizdiği resimlerin neden gelecek için çizilmiş olduğunu anlatırken, onu en önemli soyut sanatçılardan biri yaptı. Ancak, onu, yaşadığı zamanın gerisinde bırakan (aynı zamanda da zamanının çok ötesinde düşünebilen bir sanatçı yapan) şey Yüksek Ruhlara ve gerçeği arayışa olan inancıydı. 

“Gerçek seni özgür kılacak, ancak seninle işi bittikten sonra.”

David Foster Wallace, Infinite Jest

1866- 1944 yılları arasında yaşamış olan Hilma af Klint’in 40 yıl boyunca ruhsal varlıklarla konuşarak çizdiği resimler aracılığı ile var oluşun ve evrenin gerçeklerini aradığı, ve mesajlar vermek istediği biliniyor. İsveç Royal Academy’den mezun bu sanatçının gerçeklik arayışı onu, mistisizm, spiritüalizm ve okültizm gibi konularla uğraşmaya yöneltir.  Af Klint’in gerçeklik arayışı onu oldukça yaratıcı bir dünyaya girmesine ön ayak olur ve böylece sanatçı tüm yaşantısı boyunca yüzlerce resim çizer. Af Klint, bu türden gerçeklik arayışının derin bir ruhsal güç ve araştırma isteği gerektirdiğini bilir. Vakıf olduğu bu gerçekleri anlatmak için de kendi içindeki sessiz alanı bularak ve dünyevi isteklerden vaz geçerek yeni bir hayat kurar.

Tıpkı af Klint’in yaptığı gibi, birçok din adamı, okült ve mistik de gerçekleri bulmak için birçok farklı metoda baş vurmuştur. Aslında, bu spiritüel ya da mistik öğretilere göre her şeyin temelinde önce kişinin tekamül ederek kendi sessizliğine dönmesi yatar ki, bunun için öncelikle kişinin kendini susturması gerekir. Benim de eğitimini aldığım Transandantal Meditasyon çalışmalarında dünyevi istekleri susturabilen kişiler ‘aydınlanma’ yaşayabilenler olarak nitelendirilir. Hatta, TM, kendi iç sessizliğini keşfetmek için iyi bir yöntemdir. Elbette, konunun bu kadar yüzeysel  ve kolay anlatılabilir olmadığı da ortadadır. Ama bizler, bu çağda, Hilma af Klint gibi bir sanatçının eserlerine tanıklık edebiliyorsak, onun anlatmak istediği gerçekleri anlamak için bir şansımız var. Her felsefi düşüncenin birbirine bağlanması gibi, her mistik fikir birbirine bağlanır ve tüm bunların ise tek bir şeyle ilgisi vardır: Kendini bilme ve kendini tanıma. Ancak, kendini tanıyabilen bir kişi gerçeklerin farkına varabilir. Çünkü kendini tanıyabilen ve bilen kimse, kendini susturabilir. Örneğin, Jacob Böhme, George Ivanovitch Gurdjieff, Helena Blavaktsy gibi mistikler öğretilerinde bireyin isteklerini ve iç sesini susturduğu sürece kendi gerçeklerine ulaşabileceğini ifade etmişlerdir. 

Resimlerdeki mesajlar

Mistisizm dendiği zaman uygulanan metotların hepsi birbirinden farklılaşıyor. Bazı mistikler ruhçuluğa, bazıları daha çok benlik gelişimi konularına (kişinin benlik kavramını kavraması ve büyütmesi gibi), bazıları ise okültizm, spiritüalizm ya da felsefi metotlara başvuruyor. Belki de Hilma af Klint’de bu konuda hepsinden ayrılıyor. Çünkü onun mistisizm anlayışında edebiyat, okültizm, felsefe, ruhçuluk, dini uygulamalar, Rosicrucianism (Türkçe’de Gül-haçlılar olarak bilinir, 16. Yüzyılda Avrupa’da yapılandırılan ezoterik bir topluluk), maneviyatçılık ve ispirtizma gibi birçok metodu bir araya gelir ve tek bir alanda toplanır: Resim.

Bu resimlerin üretimine dair şunları yazıyor: ‘‘Kendimi körü körüne yüksek güçlerin gizemine bırakmadım, ama resim çizerken onların varlığını yanı başımda hissettim.’’ (Hilma af Klint: Gelecek için Resimler, sf 21 Bashkoff, Tracey). Af Kint’in bu resimleri üretme süreci her zaman çok bilinçli ve farkındalık düzeyi yüksek bir süreç içinde gelişmiş. Sanki, yaşantısındaki her detay bu resimlerin üretilmesi için uygun zamanın gelmesine göre ayarlanmış. Sanatçının hassas mizacı, kardeşinin küçük yaşta vefat etmesi, aldığı dini eğitimler, felsefeye ve bilime olan merakı... Hepsi de onu mistisizm, okültizm ve daha da önemlisi ruhlarla iletişime geçen bir medyum olmaya doğru sürüklemiş. 1896 yılında, dört kadınla birlikte kurduğu Beş (De Fem) adlı medyum grubu ise yeni yaşantısının başlangıcı olmuş. Her hafta buluşarak, Georg, Amaliel, Ananda ve Gregor adında beş yüksek ruh ile iletişime geçen kadınlar onlardan mesajlar almaya başlamış ve sonunda 1 aralık 1906 tarihinde bu ruhlardan biri olan Amaliel, af Klint’i önemli bir göreve atamış. Onun çizeceği resimlerin isminin Mabet Resimleri (The Paintings for the Temple) olacağını söylemiş. 

Af Klint’in ruhların gözetiminde ilk yaptığı eserler 1906 ila 1907 yıllarında Başlangıç Kaosu (Primordial Chaos) adı altında 26 küçük ölçekli resim serisinden oluşuyor. Bu resimlerde, af Klint, evrenin oluşumundaki şekilsiz ve anlamsız kaosu anlatıyor. Bu seride daha çok, yeşil, mavi ve sarı renklerinin hakimiyetini görüyoruz. Renk kullanımındaki bu eğilim af Klint’in farklı teoriler ve bilimlerden yaptığı okumaları da bir araya getiriyor. Örneğin, Wolfgang von Goethe’nin Renk Teorisi’ne göndermelerde bulunuyor. Sarı erkek, mavi dişi ve ikisinin birleşimini de yeşil olarak ifade ediyor. Resimler, evrenin ilk başlangıcına dair mesajlar taşıyor. Daha sonra çizmeye başladığı seri ise Eros Serisi (Eros Series). Bu seride de af Klint daha çok pembe rengi tercih ediyor ve tuvalin ona verdiği sınırlar içinde kalıyor. Eros serisinin hemen ardından On Büyük (Ten Largest) adlı resim serisini tamamlıyor sanatçı. Bu resimler af Klint’in en çok bilinen ve görülen resimleri arasında. Bu resimlerin anlamları da oldukça güçlü. Af Klint bu resimlerin yüksek ruhların insanın sistemine dair ortaya koyduğu 4 ana bölümden oluştuğunu söylüyor. Bu sistemi, çocukluk, gençlik, erişkinlik ve yaşlılık olarak dörde ayırıyor. Bu resimler, belki de Guggenheim’daki serginin en çarpıcı, en farklı ve en güzel resimleri. Renkler, soyut formlar ve bu formların birbiri içine geçen anlatımları izleyiciyi büyülü bir zamana götürüyor. On Büyük serisinde af Klint, insanoğlunun evrenle olan bağını anlatıyor. Bu resim serisinin ardından 1908 yılında 21 resimlik seriden oluşan Yedi Köşeli Yıldız (Seven Pointed Stars) resimlerini çiziyor ve aynı zamanda Evolutions serisini de bitiriyor. Belki de en sistematik çalıştığı dönem bu zamana denk geliyor. Yedili gruplar halinde bitiriyor resimlerini ve hepsine yedi gün ayırıyor. Elbette, Evolutions serisinin de önemi büyük. Çünkü burada af Klint yine diğer ressamların yapmadığı bir şey yapıyor ve resimlerinde bilim ve felsefe gibi konulardan yardım alıyor. Hatta, bu Evolutions resimlerinde kullandığı kodlar ve özel bir alfabe de mevcut. Bu resimlerde, medyumluk seanslarında ruhlarla iletişimdeyken kullandığı ve kendi üretimi olan alfabeden harfler ve kodlar da kullanıyor. Bu seansların sonucunda oluşan defterleri daha sonra 1,200 sayfadan oluşan bir çalışma olarak Yaşam ve Ruh Üstüne Çalışmalar (Studies of Life and Soul) adı altında sunuyor. Bu kitapta metafiziksel medyumluğun her detayını anlatıyor. 

O döneme dair bir değerlendirme yapmak gerekirse, af Klint gerçekten zamanının ötesinde mesajlar veriyor. Örneğin, atomları çiziyor, ya da çizimlerinde maddeden çıkan bir ruh olduğuna dair notlar alıyor. Evrenin başlangıcı ve aslında hiçbir şeyin sadece bizim gördüğümüz şekilde olmadığına dair birçok ifade yazıyor ve çiziyor.

Bu kadar yıl sonra bunları okumak ve resimlerin güzelliğini görmek sanki büyük bir pazarlama oyunundaymışçasına merak uyandırıyor. Ben de bu nedenle ismini veremeyeceğim ama bana gizli bir şekilde bilgi vermeyi kabul eden bir medyum ve farklı alemlerdeki varlıklarla konuşabilen bir uzmana af Klint’e dair sorular yönelttim. Af Klint çok geçmişte yaşamış olduğu için ulaşmanın zor olduğunu ama geçmişe dair söyleyebildiği tek şeyin o, resimleri çizerken yanında melekler olduğunu ifade etti (tıpkı af Klint’in kendini onlara körü körüne bırakmadığı ama hep yanında hissettiğini söylediği gibi). Diğer yandan, ismini vermek istemeyen kaynağım, dünya dışı varlıkların farklı alemlerde var olduklarını ve kişinin bedenini ele geçirebilerek bazı şeyler yaptırabileceklerini söyledi. Ancak, iyi ruhların da bu şekilde iyi mesajlar vermek amacıyla bir medyumu kullanabileceklerini ifade etti. Hatta, bu varlıkların iyi mesajlar vermeye çalışmasının da ancak yukarıdan izinle mümkün olabileceğini söyledi. Kaynağıma göre iyi ruhlar bizlere ulaşabilir ve bize yol gösterebilir.

Af Klint’in yaratıcılık serüveninde değişim

Hilma af Klint medyumluğuna dair hiçbir şüphesi olmadan resimlere sadece medyumluk aracılığı ile bakar. Aslında, o medyumluğuna o kadar güvenir ki bu konuda gerçeğe ulaşacağına inanır ve önünde hiçbir şeyin durmasını istemez. Bu yüzden resimleri gizli tutar. 

Ancak, Af Klint’in ruhlarla iletişime geçerek resim yapma süreci 1908 yılında Teosofist Rudolf Steiner’in stüdyosuna yaptığı ziyaretle sona erer. Çünkü, Steiner ona medyumluğu bir kenara bırakmasını ve daha çok iç gözleme bakmasını söyler. Af Klint, bu andan itibaren artık ruhlardan mesajlar alarak bir şeyler üretmez. Bu yüzden üretimlerine ara verir. Ama ne yapacağını çok iyi bilir ve 1912 yılında üretimlere geri döndüğünde de resimlerinin son serilerini Kuğular ve Altarpeices yapmaya başlar. Bu serilerde af Klint çok daha bilinçli formlar ve renkler kullanır. Kuğular, insanlık tarihinde önemli sonları temsil eder, simya ilminde ise zıt kutupların bir araya gelmesini anlatır. Altarpeices serisinde ise kullandığı formlarda açık bir şekilde insan bilincinin yükselerek farklı, ötede ve yüksekte bir alana ulaştığını anlatır. Altarpieces serilerinde, af Klint, ruhun yükselmesini resmederken, aynı zamanda yüksek bilinçten, limitli dünyaya inişin anlatır. 

Birçok sanat tarihçisine göre af Klint’in bu dönemde yaptıkları ruhların öncülüğünde yaptıklarına göre çok daha sönüktür. Birçok kişi sanatçının tarzında görülen bu değişikliği daha dünyevi olaylara bağlar. Sanatçının medyumluğuna dair bir eleştiri yaratıcılığını bir sekteye uğratır. Ancak, Altarpeices serisi en az On Büyük serisi kadar etkileyicidir. Renklerin geçişleri ve formların birbirini tamamlayan doğası bir araya geldikçe büyük bir uyum görülür. Bu son seriden sonra, 1932 yılında defterlerinden birine ben öldükten 20 yıl sonra bu resimleri gösterebilirsiniz yazar. Tek vasiyeti de budur. İlk solo sergisi ise (onun vasiyetine göre çok sonra,) 1988 yılında Helsinki’de düzenlenmiştir. 

Her ne kadar resimler için bir mabet inşa edemese de Guggenheim Müze’sinde (bir mabet gibi inşa edilen) resimler 74 yıl sonra çok daha geniş bir izleyiciyle buluşur.  Onun bir kanal olarak yolunu açtığı gerçeğe belki de artık hepimiz ulaşabiliriz. 

www.guggenheim.org