On architecture, error and white lies

A conversation with Lucas Simoes

Nihat Karataşlı

4-5 min. read / scroll down for text in Turkish

Lucas Simões is a Brazilian artist with whom I had the chance to meet during Expo Chicago 2017. Lucas is based in Sao Paulo, but he travels a lot. Recently, he opened solo shows In Galerie Gabrielle Maubrie (Paris), Patron Gallery (Chicago), Lora Reynolds Gallery (Austin) and Pasto Gallery (Buenos Aires), along with participations in many group exhibitions in Germany, Brazil, the US, Italy and art fairs like Art Basel Miami, Expo Chicago and ARCO Madrid to say the least.

Lucas’ work is very much invested in architecture, specifically Modern Architecture. I believe this critique around architecture can be related to two personal aspects of Lucas’ life, his education in architecture which he received in Brazil and the modernist masterpieces located in Brazil.

These conversations that Lucas builds around architecture are delightful, his use of material is challenging, but to me, the most intriguing aspect of Lucas’ work is its potential of failure, of collapse. Lucas builds powerful structures that can fail; concrete blocks that can fall apart due to a little error in a material like paper, which can be seen soft and powerless compared to concrete. This beautiful interplay of materials, the light and heavy, the paper and concrete, suggests defiance for me, a hope for resistance, a gesture that gives importance to the powerless.

That’s why I’m so happy that a coincidence led me to meet Lucas and we had the chance to have fruitful conversations in Chicago.

Hello Lucas! Firstly, congratulations for your show White Lies. Are you still in Paris?

Hello Nihat; Thank you very much! I’m not in Paris anymore, after the show opened in Paris I went to Madrid to produce some pieces for the ARCO Art fair and I’m now in Lisbon.

That sounds great! I’m sure ARCO went nice and I hope you’re having a good time in Lisbon! Now, I’ll go back to your show White Lies at Gabrielle Maubrie in Paris. Your work deals with modern architecture and it involves a lot of critique directed towards brutalism. I guess White Lies also unfolds around the same conversations. Can you tell me a bit more about the exhibition and its relation to architecture?

Yes, actually I’ve been thinking why people are using the term “Brutalism” so much today, because many times people that refer to “brutalism” are speaking about modernist architecture. And I feel like the term “brutalism” has become fashionable nowadays and it bothers me a lot. Some historians don’t even consider Brutalism as a movement – maybe it failed before it became a real movement. My work deals with successes and failures of modern utopias, and the “white lies” series is focused on the gap between the modernist architects’ proposals and the lived experience of the inhabitants of these buildings. The sculptures in this series are columns that are built on top of piles of paper, playing with the idea of the term “white lies” – that can be read as the white sheets of paper laying one on top of the each other (that are the base of the sculptures), also the “white lies” of the architects’ vision, and finally that modern architecture was mainly proposed by white men (not even many women)

It is very important you underline the fact that modern architecture is proposed by a privileged minority (white cisgender men) and as a consequence, it does not serve everyone. Living in Chicago for some time, I recognize that modern architecture looks good on paper, but it somehow kills the possibility of chance encounters. Comparing Chicago to the chaotic feeling of Istanbul, I recognize the sterility of Chicago even better. The way you represent the failure in these utopias with the interplay of concrete and paper stroke me from the first time that I saw your work. So, where do you position failure in your practice?

There is a lot of failure in the everyday production research in my practice; I have to throw away many pieces and start all over again, but also some of these failures show me the incredible potential in the materials. And even in the practice of balancing the “abismos”, it took me a long time to get to the right balance proportions of weight and equilibrium in some of the pieces.

We met just after I came back from Seoul. I remember that I showed you the work that I installed there, HEY M*N! and probably I talked about how I see failure in the work and how I relate this failure to hope. But I also came to realize that works that can fail or break down cause the artist a lot of stress. How does it feel opening an exhibition knowing that a sculpture would be destroyed if a single paper leaf is taken out of it? Isn’t it stressful?

Well, I’ve been living this stress for a while now. but I also see it as a challenge – for example: The pieces for the exhibition in Chicago – I made the concrete pieces in September, then I flew back to Brazil, in the meantime me and the gallery we were gathering the paper and the metal bases to complete the pieces.  In December, when I came back to install the show, I brought everything together and I already knew before arriving that some pieces wouldn’t balance as they were designed to do. So, before that, I had been trying to figure all the possible failures that could happen during the install. However, this time in Chicago things went smoothly, in the end there were only a few minor problems..

With failure, I feel like you add living matter to the modernist structures which mostly feel like they were only built for themselves not for the people who would inhabit them. How do you relate to these modernist spaces? I know that Brazil has many architectural masterpieces, are there any that inspire you deeply?

I feel like the architects had good intentions in their proposals, but the problem was the gap between how they imagined people would live in these “new ways of living” and how the inhabitants interacted with these spaces in reality – a question that came up once people lived in these spaces and it was not very discussed previously. As an architect that studied in Brazil I’m really inspired by the works of Vilanova Artigas, Paulo Mendes da Rocha, Lina Bo Bardi, etc… I guess it’s obviously reflected in my pieces, it’s in my everyday life.

I will go back in time a little and talk about your old work, I love your interest in printed matter. You also used to do many interesting things with it. The Karamazov Brothers,  O desenvolvimento da Imaginação and como chama o nome disso reminds me of Stéphane Mallarmé’s concrete poetry. How do you see the relation inbetween art, architecture and written word?

In those pieces my interest was between the objects and words, of how could a sculpture translate the poetry of a text in a subjective way, so it was a very experimental research that I would love to revisit soon. I love poetry and literature, those are things that inspire me deeply and they influence my projects; as seen in the NotUrna project that I made with Roberta Ferraz, a poet friend of mine.

Coming back from the old work, I see that you got rid of the text now but concentrated on blank paper as the material. Can you tell me a bit about this transition? Do you think it’s a refinement in your practice? What does the presence and absence of text symbolize for you?

At a certain point I realized I could easily work with printed paper and give them a new meaning (that was overlaid to the original meaning of the paper used; either books or photographs), I understood that it was becoming too easy and almost a formula to work  in the way I was doing, so the challenge for me was to get rid of the “appropriation” and work with materials without previous meanings. I don’t see it as a refinement, but rather a change in the direction of my work.

Thank you very much Lucas! Just to add a bit more intimacy to our virtual meeting can you define the space you’re in while you write this? I am at my partner’s place, the room has beige wallpapers with little flowers on it, it’s very old. There are two plants in front me, I guess they are Areca Palms, one is big and one is drastically smaller than the other, although they have the same size pots. I guess the absurdity of the palms makes me really love this room, it feels like home..

Thank you Nihat! I am now in an apartment in Lisbon of a very good friend of mine, a white big room with many windows on the last floor of the building, from the windows on my right side I can see the rooftops of the buildings around and the Tejo River behind them, in the windows in front of me I can see the towers of the Sé cathedral at the old part of the city. The building is very old and the floor is made of beautiful wood; which I sit on when the morning sun comes through the windows whilst I read the poetry book of Al Berto that I bought here in Lisbon. I wish I could spend much more time here, but I’m starting my trip back home tomorrow.

http://lucassimoes.com.br

http://www.nihatkaratasli.com

Mimari, hata ve beyaz yalanlar üzerine

Lucas Simoes ile sohbet

Nihat Karataşlı

4-5 dakika okuma süresinde

Lucas Simões, 2017 Expo Chicago sırasında tanışma şansı yakaladığım Brezilyalı bir sanatçı. Lucas’ın stüdyosu Sao Paulo’da olsa da, Brezilya dışında birçok ülkede de iş üretiyor ve sergiliyor. Galerie Gabrielle Maubrie (Paris), Patron Gallery (Chicago), Lora Reynolds Gallery (Austin) ve Pasto Gallery (Buenos Aires)’de açtığı solo sergiler; Almanya, Brezilya, Amerika, İtalya gibi ülkelerde katıldığı birçok grup sergisi; Art Basel Miami, Expo Chicago ve ARCO Madrid gibi birçok sanat fuarı bunlardan sadece bir kısmı. Eserlerinde özellikle Modern Mimari’ye odaklanan Lucas’ın, mimariye yönelttiği eleştirinin iki ana çıkış noktası olduğunu söyleyebiliriz. Birincisi, Lucas’ın Brezilya’da aldığı mimarlık eğitimi, ikincisi de Brezilya’da bulunan modern mimari başyapıtlarının Lucas üzerinde yarattığı etki. Lucas’ın Mimari etrafında şekillendirdiği diyaloglar ve şaşırtıcı malzeme kullanımı hayranlık uyandırıcı olsa da, işlerinin benim için asıl merak uyandıran kısmı, dağılmaya – çökmeye – olan meyilleri. Lucas, güçlü fakat aynı zamanda kırılgan yapılar oluştururken, betona kıyasla daha yumuşak ve güçsüz olan kağıt benzeri malzemeleri kullanarak, ufacık bir hatanın betonu dahi yerle bir edebileceğinin altını çiziyor. Ağır ve hafifin, kağıt ve betonun arasında oynanan bu oyun, benim için dirence dair bir umut barındıran ve güçsüzün yanında konumlanan bir anlatıya dönüşüyor. Bu sebeple, Lucas’la bir tesadüf sonucu gerçekleşen tanışmamız ve sonrasında gerçekleştirdiğimiz verimli sohbet benim için özel bir anlam taşıyor. 

Selam Lucas! İlk olarak, yeni sergin “White Lies” için çok tebrikler. Hala Paris’te misin?

Selam Nihat; Çok teşekkürler! Şu an Paris’te değilim, sergi açılışından sonra ARCO Sanat Fuarı’nda sergilenecek birtakım işlerin üretimi için Madrid’deydim, şimdi de Lizbon’dayım.

Şahane! ARCO çok iyi geçmiş olsa gerek ve umarım Lizbon’da da her şey yolundadır! Şimdi Paris’te Gabrille Maubrie’de açmış olduğun sergiden, White Lies’dan konuşalım istiyorum. İşlerin modern mimari ile yakından ilgili ve brütalizm üzerine birçok eleştiri barındırıyor, sanırım White Lies (Beyaz Yalanlar) da benzer diyaloglar etrafında şekilleniyor. Sergiden ve serginin mimari ile ilişkisinden biraz bahsedebilir misin?

Evet, aslında günümüzde insanların “brütalizm” terimini neden bu kadar sık kullandıkları hakkında çok düşünüyorum, çünkü “brütalizm”e referans verilen çoğu zaman aslında Modern Mimari’den bahsediliyor. “Brütalizm”in moda bir terim haline gelmiş olması ise beni çok rahatsız ediyor. Bazı tarihçiler “brütalizm”i bir akım olarak bile görmemekte – yani brütalizm belki de bir akım haline bile gelemeden başarısız olmuş durumda. Benim işlerim de modern ütopyaların başarı ve başarısızlıklarına ilişkin, White Lies serisi de modernist mimarların yaptıkları öneriler ve bu öneriler içinde yaşayanların deneyimleri arasındaki uçuruma odaklanıyor. Serideki heykeller kağıt yığınları üzerine inşa edilmiş beton kolonlar ve “beyaz yalanlar” terimi ile kurduğum bir oyunun parçaları. “Beyaz yalanlar”, birbirinin üzerine yığılmış beyaz kağıtlar olarak okunabileceği gibi, çoğunlukla beyaz erkekler (aralarında neredeyse hiç kadın yok diyebiliriz) tarafından önerilen modern mimarinin ve bu mimarların öne sürdüğü görüşlerin ortaya çıkardığı “beyaz yalanlara" da atıfta bulunuyor.

Burada Modern Mimari’nin ayrıcalıklı bir azınlık, yani beyaz erkekler, tarafından önerildiğinden bahsetmiş olman çok güzel. Chicago’da yaşama deneyimim üzerinden modern mimariyi anlamaya çalışırken, modern mimarinin kağıt üzerinde iyi görünmesine rağmen, yaşanan deneyim içinde rastlantısallık faktörünü öldürdüğünü hissediyorum. Chicago’yu İstanbul’un kaotik haliyle karşılaştırdığımda ise bu sterillik daha da kendini gösterir bir hal alıyor. Başarısız olmuş bu ütopyaları beton ve kağıt arasındaki kurduğun oyunla anlatıyor olman beni gerçekten çok etkiliyor. Sen sanat pratiğin içinde hatayı nasıl konumluyorsun?

Günlük üretim ve araştırma süreçlerimde çokça hata var, ki çoğu zaman işleri atmak ve baştan başlamak zorunda kalıyorum. Fakat bu hatalar malzemenin potansiyeline dair çok şey öğretiyor bana. “Abismos” serisi buna güzel bir örnek. Bu seride doğru ağırlıkları belirleyip bir denge prensibi oluşturmak gerçekten çok uzun zaman aldı.

Tanışmamız benim Seul’den Chicago’ya dönüşümden hemen sonraydı. Buluşmamızda, Seul’de sergilenen işim HEY M*N!’i sana göstermiştim, hatta iş içinde hatayı nasıl konumladığımdan ve hatanın benim için umuda dair bir anlam içerdiğinden de bahsetmiştim sanırım. Fakat hata verme ya da bir şekilde arızalanma ihtimali olan eserler sanatçı için fazlasıyla gergin bir durum da oluşturuyor. İçinden bir yaprak kağıt çıkarılması halinde parçalanacak heykellerin bulunduğu bir sergi açıyor olmak senin için nasıl bir his? Gergin değil mi?

Bir süredir bu gerginlikle yaşıyorum sanırım. Ama bunu bir meydan okuma olarak da görüyorum – Chicago’da sergilenen eserleri buna örnek olarak verebilirim sanırım. Eserleri Eylül ayında yaptıktan sonra Brezilya’ya geri döndüm, bu süre içinde hem galeri, hem ben, kağıt ve metal kaideleri topluyorduk. Aralık ayında parçaları bir araya getirip sergiyi kurmaya gittiğimde bazı parçaların tasarlandıkları şekilde dengede kalmayacağını biliyordum. Bu yüzden, kurulum sırasında ortaya çıkabilecek bütün hata ihtimallerini önceden göz önünde bulundurmaya çalıştım. Neyse ki, Chicago’da işler yolunda gitti ve sadece birkaç küçük problemle karşı karşıya kaldık...

Hata olasılığı, içinde yaşayacalar değil de kendileri için inşa edilmiş gibi duran modernist yapı ve objelere yaşam öğesi ekliyor gibi geliyor bana. Peki, sen bu modernist mekanlarla nasıl ilişki kuruyorsun? Brezilya’nın birçok modern mimari başyapıtı olduğunu biliyorum, bunlar içinde seni en çok etkileyenler hangileri?

Mimarların bu önerileri sunarken iyi niyetli olduklarına inanıyorum, ama problem hayal edilen “yeni yaşam ihtimalleri” ile bu mekanlarda yaşayan bireylerin mekanlarla etkileşimi arasındaki uçurumdan ortaya çıkıyor. Bu soru da önceden düşünülmemiş/tartışılmamış durumda ve ancak insanlar bu mekanlarda yasamaya başlayınca ortaya çıkıyor. Brezilya’da eğitim almış bir mimar olarak Vilanova Artigas, Paulo Mendes da Rocha, Lina Bo Bardi gibi birçok mimarin işlerinden ilham alıyorum. Günlük hayatımın içinde olan bu yapılar tabi ki işlerimi etkiliyor.

Baskı ve kağıtla ilişkin beni çok etkiliyor, o yüzden biraz geriye gidip eski işlerinden de bahsedelim istiyorum. The Karamazov Brothers,  O desenvolvimento da Imaginação ve como chama o nome disso bana Stéphane Mallarmé’nin somut şiir anlayışını hatırlatıyor. Sanat, mimarlık ve yazın arasında nasıl bir ilişki kuruyorsun?

Bahsettiğin işler yakında geri dönmeyi istediğim deneysel bir araştırmanın ürünü. Bu işlerde ilgilendiğim şey obje ve kelimeler arasındaki ilişki ve bir heykelin, bir şiiri hangi öznel şekillerde tercüme edebileceği üzerine. Şiir ve edebiyat beni ve işlerimi derinden etkiliyor. Şair arkadaşım Roberta Ferraz ile birlikte ürettiğimiz NotUrna da buna bir örnek sayılabilir.

Yeni işlerine baktığımda metinden arınmış boş kağıtların ana malzemelerden biri halini aldığını görüyorum. Bu geçişten biraz bahsedebilir misin? Metnin işlerden çıkarılması senin için bir rötuş muydu? Metnin varlığı ve yokluğu senin için ne ifade ediyor?

Bir noktada, üzerine baskı alınmış kağıtla rahatça çalışabildiğimi ve kolayca ona yeni anlamlar yükleyebildiğimi fark ettim, ki bu yeni anlamlar kullandığım kağıdın, kitap ya da fotoğrafların orijinal anlamlarına ekleniyordu. Bu da benim için neredeyse kolay bir formül halini almıştı. Bu yüzden işlerde “benimseme”den kurtulmak ve öncül anlamlar yüklenmemiş malzemelerle çalışmak benim için bir meydan okuma idi. Bunu bir rötuş olarak görmektense işlerimin aldığı yeni bir yön olarak yorumluyorum.

Çok teşekkürler Lucas! Sanal konuşmamıza biraz samimiyet eklemek için bir sorum daha var. Şu an bu röportajı cevapladığın yeri bana anlatabilir misin biraz? Ben partnerimin evindeyim, duvarlarda üzerinde küçük çiçek desenleri olan, bej renkli, çok eski bir duvar kağıdı var. Önümde iki bitki duruyor, sanırım ikisi de Areca palmiyesi, biri diğerine göre çok daha büyük ama saksılarının boyutları garip bir şekilde aynı. Palmiyelerin abesliği yüzünden bu odayı çok seviyorum, bir şekilde ev gibi hissettiriyor...

Teşekkürler Nihat! Ben de Lizbon’da yakın bir arkadaşımın evindeyim, bir apartmanın son katında, çok pencereli, büyük, beyaz bir odada. Sağımdaki pencerelerden etraftaki binaların çatılarını ve binaların arkasındaki Tejo nehrini görüyorum. Önümdeki pencerelerden ise eski şehirdeki Sé katedrali görünüyor. Bulunduğum bina çok eski. Yerleri, pencerelerden giren sabah güneşi altında oturup, Lizbon’da aldığım Al Berto’nun şiir kitabini okuduğum çok güzel bir ahşapla kaplı. Keşke burada biraz daha fazla zaman geçirebilseydim, fakat yarın eve gitmek için yola çıkıyorum.

http://lucassimoes.com.br

http://www.nihatkaratasli.com