Food as medium: An Immersive experience through collaboration

An interview with Inês Neto dos Santos

Huma Kabakcı

7-8 min. read / scroll down for text in Turkish

In addition to its function as a life source, food has played a key role in art movements throughout history and has been crucial to the contemporary evolution of alternative and conceptual artistic practices such as performances, happenings, and interventions. Over the years artists have expanded beyond representational imagery to explore the physical properties of nourishment as materials in the production of art. Political questions, and issues around social interaction, sustainability and consumption have been studied in greater depth through the medium of food in contemporary art. London-based Portuguese multi-disciplinary artist Inês Neto dos Santos, who recently graduated from the Royal College of Art, incorporates food, people and site-specificity in her artistic practice to question and understand our surroundings. In order to inform her work in a variety of ways and expand on her artistic practice, Inês teaches, writes and cooks. 

Food enthusiast, independent curator and Founding Director of Open Space Contemporary Huma Kabakcı  (HK) interviews artist Inês Neto dos Santos (INS) about her passion for food, her multi-disciplinary practice and collaborations. 

HK: Over the years many artists including Cooking Sections, Jennifer Rubell, Rikit Tiravanija and Chloe Wise have incorporated food into their art practices in different contexts. You use food as your medium in your performances and installations. Can you please expand on how food became a part of your practice? 

INS: I’ve felt very connected to food for as long as I can remember. For me, food started at home: the kitchen was where everyone gathered. I started cooking dinner for my parents on my own from a very young age, and made a point of doing so. For a long time, and still while studying art at university, I wanted to connect my practice with food but wasn’t sure how - until I started organising monthly dinners during my Masters and understanding the potential of food for togetherness, empowerment, and creating connections. This was also when I began to be curious about how bringing food into the gallery space can change its dynamics. So things grew from there!

HK: Your work moves between performance and installation, and collaboration plays a significant role in your projects. How do these collaborations come about? Do you research and then approach other artists or has it grown more organically? 

INS: Collaboration is fundamental in my work. I’ve been lucky enough to have studied with and encountered a lot of inspiring artists and creatives along the way, so the collaborations have happened very organically. Sometimes I approach people I’ve known for a long time, sometimes it’s an artist whose work I come across at a show or performance and feel compelled to talk to.

HK: The project you have founded titled Mesa (which means table in Portuguese) includes performances, supper clubs and other events that explore food as a universal language, a catalyst for conversations and discussions. What are the key elements of Mesa supper club? 

INS: Mesa was actually how it all started – how I started working with food in an art context. The key elements for it are collaboration and gathering: Mesa is a project in which, for each event, I work with a different artist, and create a menu inspired by their work and/or practice. Together, we create an evening of art and food; a chance to re-think an artwork through eating/cooking and to challenge the gallery or performance space by bringing food into it and using it to generate conversation and discussion.

HK: I have noticed that you have a sustainable and vegetarian approach to your food installation and supper clubs. Is this because the preparation of meat-free food is easier, or is the decision based on health benefits and ethics? 

INS: I’ve been mostly vegetarian for the past six or seven years and so cooking with vegetables is very intuitive for me. It’s definitely a health conscious and ethical choice, but also because it is the best way I know to communicate in the kitchen. Cooking with mainly vegetables and fruits allows me to connect with and be aware of the seasons wherever I am, which I really enjoy – it’s another way of reinforcing the site-specificity of my work!

HK: Site-specificity definitely plays an important role in your work. How do you incorporate the space into the concept of what you are creating? 

INS: Working with food means my work is, in its majority, time-based and site-specific. Incorporating the space into what I produce comes in different ways: sometimes I visit a space before I even start thinking about a project, other times I have a concept already in mind when I get to know the space. It’s always a matter incorporating the space into the work and vice-versa. Depending on what I’m doing, the history or stories behind a location often have an important role in what I create – in fact, this is almost inevitable. It’s important for me to connect with where I’ll be installing the work, however this may take varying degrees of importance.

HK: You have participated in a few residencies including Z.U.T in Athens and the residency at Illustration School, Shared Institute in Porto. How did these residencies help the development of ideas for your project? Do you see them as testing grounds? 

INS: Having the chance to go on these residencies has been fundamental in developing my practice for many reasons: for one, they allowed me time and space to think and make work - particularly living in London, these are very precious and often rare resources. Bringing my work outside of my habitual base has also played an important role in understanding and growing my own practice, through being in touch with different people, cultures, habits and foods. Residencies are also a chance, quite often, to connect and collaborate with other artists and creatives, which I thrive on. 

These opportunities have definitely been a testing ground for me. The Z.U.T. residency in Athens was somewhat of a turning point in my work after graduating from my Masters – it was very open and I arrived without defined ideas about what I wanted to develop while there. It was a time to think, discuss and slowly understand a bit more of where I wanted to go with my practice. With the Illustration School, a shorter residency, I came with more of a plan and put it to action as soon as I arrived. However I still had the freedom to experiment and try new things, which have flourished into exciting opportunities and new ideas for future projects. 

HK:In your last collaborative food and dance evening inspired by dance artist and choreographer Helen Cox’s piece ‘Double Pendulum’, you specifically tailored the menu and installation around the dance choreography. Was this your first time collaborating with a dancer? You had mentioned you first came across Helen’s choreographed dance performed last year in London as part of a dance festival called Kaleidoscopic Arts. How did the idea of you two collaborating develop? 

INS: Yes, this was my first time collaborating with a dancer or choreographer with food in mind. I had worked with dancers and choreographers previously in different frameworks, and have always been interested in movement and contemporary dance. So, the connection wasn’t a difficult one to make! I saw Helen’s work and was immediately struck by it. I was drawn in by the graphic patterns in the dance, the aesthetics in the lighting and the costume choices, and the build-up of energy. After watching it, I couldn’t help myself and approached Helen in the dressing rooms! I told her about my project Mesa and how I thought we should work together. Luckily she didn’t think I was mad to want to create food around her piece and we started slowly putting ideas together! It was very inspiring to work with Helen and bring a dance artist and choreographer into the project.

HK: You incorporated free-standing hanging food from strings in both ‘Sacred Elements’, produced for the finissage of 'Adventitious Encounters' and ‘Double Pendulum’. This seems like a signature feature of your installations. Is there a particular meaning behind it? 

INS: I like the idea of challenging how we eat and move around food and the dinner table. It has been important for me to think outside the plate and move out of the confined space we often have at the dinner table… generally, we sit in our chair, and move our arms and hands within the perimeter defined by our plate and cutlery set-up. But there are so many more ways we can operate around food! And although I had a different reasoning behind hanging food in ‘Sacred Elements’ and ‘Double Pendulum’, both set-ups incorporated this desire to turn the dinner table “upside down” and add playfulness to the act of eating. There’s something so obviously gestural about eating, and hanging food is a way of emphasising that. It’s also a way to challenge eating etiquette and the table manners we’ve been taught as kid - how many times did you hear “don’t play with your food!” while growing up? I say, eat with your hands, make a mess, standing up, sitting down, on a table or off strings from the ceiling!

HK: In your research and studies at the RCA, which artists have inspired or influenced you? 

INS: The first artist/designer I came across who currently works with food was Marije Vogelzang, during my BA. I think I was drawn by the playfulness in her work and the way she was using food and cooking processes to tell stories and challenge ways of being. I’ve been inspired and influenced by Jennifer Rubell, Pepi de Boissieu, Gordon Matta-Clark’s Food project, to name a few.

HK: How important would you say visual representation and visual cultures are in your work? Do aesthetics play a key role in the presentation of your food installations? 

INS: Aesthetics are definitely important to my work, as they are part of the challenge of introducing play to food. The experience of eating food is not only reliant on taste, but so much on vision - and all the other senses too! Visual culture is also naturally a part of my academic background and inevitably intrinsic to what I do: the gestures, textures, colours, scents, flavours and structures in my work all come together to tell a story, create an experience, transport you somewhere. 

HK: How do you see your project and practice developing? Are there any exciting projects on the horizon? 

INS: Things have been very exciting recently with new projects popping up and making the remainder of this year look quite packed with new challenges and collaborations! I’m currently doing research on the process of fermentation as a metaphor for collaboration and community living, as well as exploring this process, and food making in general, as an alternative educational model. I’m very keen to be involved in more educational projects, so I’m super happy to be teaching at the Illustration Summer School in Porto this summer for the second time! In the near future, I’m cooking up a feast as part of Z.U.T. Residency’s Weekend of Art, Food and Performance on the 28th/29thApril in Hackney. I will be part of Z.U.T.’s programme again later in the year, in the Lisbon edition during the month of July alongside five other amazing artists.  

http://ines-ns.com/

http://www.openspaceistanbul.co.uk/tr/

Bir mecra olarak yemek: İşbirliğinden doğan sürükleyici bir deneyim 

Inês Neto dos Santos ile söyleşi

Huma Kabakcı

7-8 dakika okuma süresinde

Temel yaşam kaynaklarımızdan biri olmasının yanısıra, yemek, tarih boyunca sanat akımları dahilinde önemli bir rol oynamış; performans, müdahale ve benzeri kavramsal ve alternatif sanat pratiklerinin geçirdiği güncel evrimin elzem bir parçası olmuştur. Zaman içerisinde, sanatçıların temsili imgelerin sınırlarını aşarak beslenme eyleminin somut birer parçası olan yiyecekleri, sanat üretimlerinde malzeme olarak kullandıklarına şahit olduk. Siyasi tartışmalar, toplum içerisindeki sosyal ilişkiler, sürdürülebilirlik ve tüketim gibi konular, güncel sanat dahilinde yemek mecrası üzerinden sıkça irdelendi. Yaşamını Londra’da sürdüren, Royal College of Art mezunu Portekizli disiplinlerarası sanatçı Inês Neto dos Santo, insanı ve onu çevreleyen etkenleri sorgulamayı ve anlamayı amaçladığı sanat pratiğinde yemek ve mekana özgü yerleştirmeleri bir araya getirerek kullanıyor. Sanat pratiğinin bir uzantısı olarak Ines aynı zamanda yemek pişirme, edebiyat ve eğitmenlik ile de meşgul.

Yemek meraklısı, bağımsız küratör ve Open Space Contemporary’nin kurucu yöneticisi Huma Kabakçı (HK), sanatçı Inês Neto dos Santos (INS) ile yemek tutkusu, disiplinlerarası sanat pratiği ve üzerinde çalıştığı projeler üzerine bir sohbet gerçekleştirdi. 

HK: Cooking Sections, Jennifer Rubell, Rikit Tiravanija ve Chloe Wise gibi pek çok sanatçı, yemeği sanat pratiklerine farklı bağlamlarda dahil etmişti. Sen ise, performans ve yerleştirmelerinde yemeği temel mecran olarak kullanıyorsun. Yemek, sanat pratiğinin nasıl bu kadar önemli bir parçası haline geldi, biraz anlatabilir misin? 

INS: Kendimi bildim bileli yemek ile aramda hep sıkı bir bağ oldu. Benim için yemek, ev ile eşdeğer bir anlama sahipti çünkü mutfak tüm ailenin toplandığı mekandı. Çok küçük yaşta kendi başıma anne ve babam için yemek pişirmeye başladım. Uzun süre boyunca, hatta üniversite eğitimim süresince bile, sanat pratiğimi yemek ile bağdaştırmayı istedim ancak bunu nasıl yapacağımdan pek emin değildim. Ta ki, yüksek lisansım sırasında her ay düzenli olarak akşam yemekleri organize etmeye başlayıp, yemeğin sahip olduğu birliktelik, güçlendirme ve bağlantı kurma potansiyelini yakından görene kadar. Yine aynı dönemde, yemeği galeri alanına sokma fikrinin mekan dinamiklerini ne şekilde değiştirebileceği konusu da merakımı cezbetmeye başladı. Her şey bu noktadan sonra gelişti diyebilirim.  

HK: İşlerin genellikle performanslar ve yerleştirmeler etrafında şekillenirken, öte yandan ortaklaşa yürüttüğün projeler de bulunuyor. Diğer sanatçılarla işbirliği yaptığın bu projeler nasıl ortaya çıktı? Önceden bir araştırma yaparak birlikte çalışacağın sanatçıları belirliyor musun yoksa bu süreç daha organik biçimde mi gelişiyor?  

INS: Diğer sanatçılarla birlikte çalıştığım projeler sanat pratiğimin temelini oluşturuyor diyebilirim. Bugüne kadar pek çok ilham verici ve yaratıcı sanatçı ile tanışma ve birlikte çalışma fırsatım oldu. Dolayısıyla ortaklaşa yürüttüğümüz projelerin de organik biçimde ortaya çıktığını düşünüyorum. İşbirliği teklif ettiğim sanatçıların bazılarını uzun süredir tanıyor olsam da, kimi zaman bir sanatçının işini veya performansını ilk defa görüp etkilendiğimde mutlaka gidip o sanatçıyla konuşma isteği de duyuyorum.

HK: Portekizce'de ‘masa’ anlamına gelen Mesa adını verdiğin projen, içinde performansların, restoranların ve diğer çeşitli etkinliklerin bulunduğu, yemeğin evrensel dilini araştıran ve yemeğin diyalog kurma şekillerimiz için bir katalizör olma özelliğine vurgu yapan bir iş. Mesa yemek kulübünün kilit unsurları nelerdir?   

INS: Mesa aslında her şeyin başladığı yani yemeği sanat bağlamı dahilinde kullanmaya başladığım projeydi diyebilirim. Projenin temel unsurları, işbirliği ve bir araya gelme fenomeniydi. Mesa dahilindeki her etkinlik için farklı bir sanatçıyla birlikte çalıştım ve o sanatçının işlerinden ve/veya performanslarından esinlendiğim bir menü oluşturdum. Ortaklaşa yarattığımız bu yemek ve sanat ortamı aracılığıyla, sanat eserini yemek yeme ve pişirme eylemi üzerinden yeniden değerlendirme ve galeri veya performans mekanını diyalog ve tartışma yaratacak bir düzlem haline getirme şansını yakaladık.

HK: Yemek yerleştirmelerinde sürdürülebilir ve vejetaryen bir yaklaşıma sahip olduğunu fark ettim. Bunun sebebi etsiz yemeklerin hazırlanışının daha kolay olması mı yoksa daha çok ahlaki ve sağlığa bağlı bir seçim mi? 

INS: Son altı veya yedi yıldır vejetaryen olarak yaşamımı sürdürüyorum ve sebzeler ile yemek pişirmek benim için oldukça içgüdüsel bir eylem. Kesinlikle ahlaki ve sağlığa dayalı bir seçim olmasının yanısıra, mutfaktayken kurmayı bildiğim en iyi iletişim şekli de bu. Çoğunlukla sebze ve meyveler ile yemek pişiriyor olmak, her neredeysem içinde bulunduğum mevsimle bağlantı kurmamı ve onu fark etmemi sağlıyor. Sanat pratiğimin mekana özgülüğünün altını bu şekilde çiziyor olmak gerçekten çok hoşuma gidiyor.

HK: İşlerinde mekana özgülük gerçekten önemli bir rol oynuyor. Yarattığın konseptin içerisine mekanı dahil ediş sürecin nasıl gelişiyor? 

INS: Yemekle çalışıyor olmak, çoğunlukla zamana ve mekana özgü iş üretmek anlamına geliyor aslında. Üretimime mekanı dahil ediş biçimim çeşitli şekillerde gerçekleşiyor diyebilirim. Bazen henüz proje fikir aşamasında dahi değilken bir mekanı ziyaret edebiliyorum veya henüz mekanı dahi görmeden projenin konsepti kafamda şekillenmiş olabiliyor. Aslına bakarsanız, mekanı üretimime dahil ederken, üretimim de mekanın bir parçası oluyor. Bu biraz da karşılıklı gelişen bir süreç bence. Yaptığım şeye bağlı olarak, bir mekanın tarihi veya sahip olduğu hikayeler, projede ve ürettiğim eserde önemli rol sahibi olabiliyor, hatta bu sürecin kaçınılmaz bir parçası. İşi yerleştireceğim mekanla ilişki kurabilmek benim için çok önemli. 

HK: Atina’da Z.U.T ve Porto’da Illustration School Shared Institute gibi bazı kurumların konuk sanatçı programlarına katıldın. Bu konuk sanatçı programları proje fikirlerinin gelişim sürecinde sana nasıl yardımcı oldu? Bu sanatçı programlarını deney alanları olarak gördüğünü söylemek doğru olur mu? 

INS: Konuk sanatçı programlarına katılım sağlama şansını elde etmek sanat pratiğimin gelişiminde birkaç nedenden ötürü çok önemli. Bunlardan ilki konuk sanatçı programlarının bana düşünmek ve iş üretmek için zaman ve mekan sağlamamış olması, ki özellikle Londra’da yaşayan biri için bunlar, yani zaman ve mekan, çok değerli ve çoğunlukla da ender bulunabilen kaynaklar. İşlerimi kendi yaşam alanımdan çıkarabilmek de, farklı insanlar, kültürler, alışkanlıklar ve mutfaklarla iletişime geçebilmemi ve bu iletişim aracılığıyla sanat pratiğimi daha iyi kavrayıp olgunlaştırmamda büyük rol oynadı. Konuk sanatçı programları, benim de çok önemsediğim, diğer sanatçı ve kreatiflerle bağlantı kurma ve işbirlikleri oluşturmak için büyük olanaklar sağlıyor.

Tüm bu imkanların benim için deney alanları oluşturduğunu kesinlikle söyleyebilirim. Atina’daki Z.U.T. konuk sanatçı programı Yüksek Lisans mezuniyetim sonrasında benim ve işlerim için bir dönüm noktası oldu diyebilirim. Program çok açık bir yapıya sahipti ve ben de bu programa kafamda neler geliştireceğime dair net fikirler olmadan katılmıştım. Bu da düşünmek, tartışmak ve yavaşça sanat pratiğimde hangi yöne gitmek istediğimi kavramak için bana zaman tanıdı. Z.U.T.’tan daha kısa süreli bir konuk sanatçı programı olan Illustration School ise daha planlı bir şekilde katılım sağladığım ve programın ilk gününden itibaren bu planları uygulamaya başladığım bir programdı. Illustration School kısa bir program olmasına ragmen deneysel olabilme özgürlüğüne sahiptim, ki bu deneyler sonunda heyecan verici fırsatlara ve gelecek projeler için kullanılacak yeni fikirlere dönüştü. 

HK:Dansçı ve koreograf Helen Cox’un ‘Double Pendulum’ eserinden esinlenerek ortaya çıkardığın son işbirliği olan yemek ve dans gecesinde hem yemek menüsünü, hem de yerleştirmeyi koreografi etrafında şekillendirdin. Bu bir dansçıyla yaptığın ilk işbirliği miydi? Helen’ın koreografisiyle ilk defa geçen sene Londra’da düzenlenen Kaleidoscopic Arts dans festivalinde karşılaştığından bahsetmiştin. İkiniz arasındaki işbirliği nasıl gelişti? 

INS: Evet, bu ilk defa yemekle ilişkili olarak bir dansçı ya da koreograf ile işbirliği yapışımdı. Fakat, başka çerçeveler içinde daha önce dansçı ve koreograflarla çalıştım ve her zaman hareket ve modern dans ile ilgiliydim. Kısacası, koreografla kurduğumuz bağlantı kurması zor bir bağlantı olmadı. Helen’ın işini ilk gördüğüm an çok etkilendim. Danstaki grafik motifler, ışık estetiği, kostüm seçimleri ve eserin enerjisindeki artış beni çok etkiledi. Eseri izledikten sonra kendime hakim olamadım ve Helen’i kuliste yakaladım! Helen’a Mesa projemden ve niye birlikte çalışmamız gerektiğini düşündüğümden bahsettim. Neyse ki Helen, koreografisini temel alarak yemek yapmak istediğimi duyduğunda deli olduğumu düşünmedi ve yavaş yavaş fikirlerimizi birleştirmeye başladık. Helen ile çalışmak, projeye bir dansçı ve koreografı dahil etmek benim için çok ilham vericiydi.

HK: Tellerde serbest sallanan yemekleri, hem ‘Adventitious Encounters’, hem de ‘Sacred Elements'’ın son bölümleri olarak üretilmiş ‘Sacred Elements'’a dahil etmiş olman bunun senin yerleştirmelerinde bir imza niteliğinde olduğunu düşündürüyor. Bunun arkasında özel bir anlam var mı? 

INS: Nasıl yemek yediğimiz, yemek ve sofra etrafında nasıl hareket ettiğimizi sorgulama fikrinden hoşlanıyorum. Tabağın dışında düşünmek ve sofrada sahip olduğumuz sınırlı alanın dışına çıkmak benim için çok önemli. Genellikle sandalyemizde oturur, ellerimizi ve kollarımızı tabak ve yemek takımı tarafından belirlenmiş sınırlar içinde hareket ettiririz. Fakat, yemek etrafındaki hareketimiz için birçok farklı yöntem var. Yemeği asıyor olmamın ‘Sacred Elements’ ve ‘Double Pendulum’ içinde farklı nedenleri olsa da, iki kurulum da yemek masasını “tepe taklak” etme ve yeme eylemine oyun katma arzusunu barındırıyor. Yemenin jestlerle büyük bir ilgisi olduğu çok açık, yemeği asıyor olmak da bunu vurguluyor. Bu aynı zamanda bize çocukken öğretilen sofra adabını ve görgü kurallarını zorlamak için de bir yöntem. Büyürken “Yemeğinle oynama” dendiğini kaç defa duymuşsundur? Ben de diyorum ki, ellerinle, etrafı kirleterek, ayaktayken, otururken, bir masanın üstünde ya da tavandan sarkan tellerden ye! 

HK: RCA’deki araştırma ve çalışmalarında hangi sanatçıların sana ilham verdiğini ya da üretimini etkilediğini düşünüyorsun? 

INS: Lisans eğitimim sırasında ilk karşılaştığım yemekle çalışan sanatçı/tasarımcı Marije Vogelzang idi. Marije’nin işlerindeki oyuncu hali, yemek ve yemek pişirme süreçlerini hikaye anlatmak ve varoluş yollarını sorgulamak için kullanması beni çok etkilemişti. Jennifer Rubell, Pepi de Boissieu ya da Gordon Matta-Clark (Food project) beni etkilemiş ve ilham aldığım diğer isimler.

HK: Görsel temsil ve görsel kültürlerin eserlerindeki önemi nedir? Yemek yerleştirmelerinin sunumunda estetik önemli bir yol oynuyor mu?  

INS: Estetik kesinlikle çok önemli bir parçası, zira yemeğe oyun katmaya çalışmak estetik kaygılarla birleşince zorlayıcı olabiliyor. Yemek yeme eylemi bence yalnızca lezzet duyusuna değil aynı zamanda görsellik ve diğer hislerimize de hitap ediyor. Görsel ürünler akademik çalışmalarımın da bir parçası olduğundan; işlerimdeki dokular, renkler, kokular, tatlar ve yapılar bir araya gelerek bir hikaye anlatıyor ve izleyiciye bir deneyim yaşatıyor. 

HK: Proje ve pratiğindeki gelişimler neler? Ufukta seni heyecanlandıran projeler var mı? 

INS: Son zamanların oldukça heyecanlı geçtiğini söyleyebilirim. Yeni projeler ortaya çıkıyor ve bu yılın kalanı şimdiden yeni işler ve ortak projeler ile dolu olacak gibi görünüyor. Şu sıralar fermantasyon süreçlerinin birlikte çalışma ve topluluk yaşantısı ile benzerlikleri üzerine araştırmalar yapıyorum. Aynı zamanda da bu süreçleri kendim deneyimliyorum. Bunun yanı sıra, bir alternatif eğitim modeli olarak yemek yapmak üzerine çalışıyorum. Daha fazla sayıda eğitim projesinde yer alabilmek benim için çok önemli, bu yüzden önümüzdeki yaz Porto’da Illustration Summer School’da ders verecek olmak beni çok mutlu ediyor. Yakında Z.U.T. Konuk Sanatçı Programı’nın 28/29 Nisan’da gerçekleştirilecek Sanat, Yemek ve Performans Haftasonu etkinliğinde bir ziyafet hazırlayacağım. Diğer beş harika sanatçı ile birlikte, Z.U.T.’un Lizbon edisyonunun Temmuz programında da yer alıyor olacağım.

İngilizce'den Türkçe'ye çeviri: Toprak Coşkun Deniz

http://ines-ns.com/

http://www.openspaceistanbul.co.uk/tr/